Kiedy oszczędzać, a kiedy inwestować?

Kiedy oszczędzać, a kiedy inwestować?

Po jednej stronie stoją zatwardziali zwolennicy bezpiecznego oszczędzania. Po drugiej są Ci, którzy twierdzą, że pieniądze warto zaganiać do pracy i inwestować. Na starciu dwóch frontów może powstać burza, ale to właśnie tam gdzieś pośrodku leży cała prawda.

Czy warto oszczędzać?

Oszczędzać pieniądze, czyli inaczej odkładać je, należy zawsze wtedy, gdy mamy ku temu odpowiedni cel. Gdy chcemy w niedalekiej przyszłości kupić samochód, zrobić remont, pojechać na wakacje, czy zapewnić sobie bezpieczeństwo w razie "W". Pieniądze oszczędzane na takie cele powinny być bezpieczne.

Gdy budujemy naszą finansową poduszkę bezpieczeństwa, powinniśmy zadbać o to, aby oszczędzanie nie wiązało się z ryzykiem utraty kapitału. Po co tworzymy fundusz awaryjny czy fundusz bezpieczeństwa finansowego? Oczywiście robimy to po to, żeby zdobyć swoją polisę bezpieczeństwa finansowego. W takim przypadku najlepszym rozwiązaniem będą tradycyjne depozyty. Są bezpieczne, choć właściwie nie dają zarobić. Kiedy mówimy jednak o oszczędnościach życia, kierujemy się stabilnością i brakiem zagrożenia. W przypadku lokat czy kont oszczędnościowych ryzyko właściwie nie występuje (kapitał przechowywany w banku podlega ochronie z BFG do kwoty 100 tys. euro depozytu).

Oszczędzanie możemy porównać do takiej bezpiecznej przystani, która jednak daje niewielkie możliwości pomnażania pieniędzy.

Jak oszczędzać pieniądze? 

Jeżeli dopiero zaczynasz planować swoje finanse albo przyszłe oszczędności i inwestycje, zacznij od zbudowania funduszu awaryjnego. Odłóż pierwszy min. 1 000 zł. To będzie Twoje koło ratunkowe w przypadku nagłych i niespodziewanych wydatków.

W następnym kroku weź pod uwagę swoje kredyty konsumpcyjne, o ile takie posiadasz. Jeżeli masz długi (poza ewentualnym kredytem hipotecznym), to na tym etapie najlepszą dla Ciebie inwestycją będzie jak najszybsza ich spłata.

Później zacznij budować swoją poduszkę bezpieczeństwa finansowego. Dzięki temu stworzysz sobie ponton ratunkowy, który pozwoli Ci przetrwać życiowe sztormy i zawirowania. Tworząc taką polisę bezpieczeństwa, musisz być nastawiony na trochę dłuższy horyzont oszczędzania. Poduszka finansowa powinna stanowić min. 3 - krotność Twoich kosztów życia (lub całej rodziny, jeśli ją posiadasz). Eksperci zalecają, aby stworzyć fundusz bezpieczeństwa finansowego w wielkości odpowiadającej wysokości od 3 do 12 mc. kosztów życia. Zgromadzone w ten sposób środki powinny być przechowywane w bezpiecznym miejscu i nie powinno się ich inwestować (konto oszczędnościowe, lokata lub ewentualnie fundusze rynku pieniężnego i gotówkowe).

Gdy już ustabilizujesz swoją obecną sytuację finansową, zacznij oszczędzać na emeryturę. Im szybciej zaczniesz to robić, tym lepsze osiągniesz wyniki na koniec. Przy tak długim horyzoncie czasowym, najlepiej sprawdzają się takie programy jak IKE i IKZE. Pozwalają oszczędzać efektywnie, a do tego dają preferencje podatkowe. W dodatku są dość elastyczne, dzięki czemu nie jesteś zobligowany do regularnych miesięcznych wpłat.

W oszczędzaniu najważniejsza jest systematyczność i ochrona kapitału. W inwestowaniu zaś chodzi o to, aby skutecznie pomnażać nadwyżki finansowe.

Kiedy warto inwestować?

Inwestowanie wiąże się z długoterminowym horyzontem. Dlatego tak ważne jest, aby nie wykorzystywać do inwestowania swoich oszczędności z poduszki bezpieczeństwa. Pieniądze, które będą lub mogą być Ci potrzebne w niedługim czasie, właściwie nie nadają się do inwestowania. Ryzykowne jest podejmowanie się inwestowania, dopóki nie masz w miarę stabilnej sytuacji finansowej, czyli wtedy, gdy nie posiadasz żadnych oszczędności. Jeszcze gorszą sytuację mogą mieć osoby, które posiadają długi.

Jeżeli zbudowałeś mocne fundamenty i posiadasz fundusz bezpieczeństwa, to wskazane jest, aby nadwyżki zacząć inwestować. Szkoda tracić szansę na uzyskanie odpowiedniego zysku, przetrzymując wszystkie pieniądze tylko na depozytach oszczędnościowych. Celem inwestowania jest właśnie uzyskanie wyższej stopy zwrotu dla nadwyżek finansowych, niż jest to możliwe przy oszczędnościach.

Kiedy mówimy o nadwyżce finansowej? Kiedy masz stabilną sytuację finansową. Twoje dochody są większe niż koszty. Masz minimum trzymiesięczną poduszkę finansową. I zostają Ci środki, które możesz przeznaczyć tylko na inwestowanie. W fundusze inwestycyjne można inwestować nawet niewielkie kwoty (nawet od 100 zł), więc to nie muszą być akurat bardzo potężne nadwyżki.

Pamiętaj, że pieniądze na inwestycje to środki, o których powinieneś "zapomnieć" na dłuższy czas bez uszczerbku na jakości Twojego życia. Jeżeli chcesz osiągać dobre stopy zwrotu np. inwestując w fundusze inwestycyjne, musisz zacząć myśleć długoterminowo. Inwestorzy tylko w taki sposób są w stanie osiągać ponad przeciętne zyski. Musisz przy tym pamiętać, że im większych zysków chcesz się spodziewać, tym większe ryzyko musisz zaakceptować. Dobór odpowiedniej strategii inwestycyjnej pomoże Ci odpowiednio zarządzać ryzykiem, tak aby go zmniejszyć.

Obrazując to na podstawie funduszy inwestycyjnych – Ty przekazujesz kapitał na dany fundusz. W ten sposób oddajesz swoje nadwyżki finansowe w ręce ekspertów. Będą oni starali się wypracować dla Ciebie odpowiedni zysk. Jednak to Ty sam, już na początku, musisz określić - jakie ryzyko jesteś w stanie ponieść i na jakiej wielkości zysk jesteś nastawiony.

Kiedy oszczędzać, a kiedy inwestować?

Podsumowując - najlepiej jest robić i jedno i drugie. Oszczędzanie wiąże się z zupełnie innym celem niż inwestowanie. To pierwsze ma tworzyć tarczę ochronną dla określonej części kapitału. Inwestowanie zaś ma pozwolić innej części kapitału ciężko pracować i zarabiać.

Diana Litwin-Dolezińska - autorka bloga „Pieniądz jest Kobietą”.

Chętnie podzieli się z Tobą sposobami na lepszą organizację finansów osobistych, zwiększanie zarobków i rozwój osobisty.